Schuldgevoel is in principe gezond. Hoewel er sprake is van ongenoegen, blijft het een mechanisme dat verband houdt met zelfkritiek. Het is onvermijdelijk dat we soms ongepast handelen en uiteindelijk anderen pijn doen. In deze gevallen waarschuwt het schuldgevoel ons voor de noodzaak om het goed te maken. Er zijn echter omstandigheden waarin zelfverwijt verder gaat dan wat redelijk is, in dit geval spreken we van pathologische schuldgevoelens .
Het schuldgevoel impliceert een herinnering aan het geweten. Het verschijnt wanneer een principe of waarde is geschonden . Het is een gevoel dat sterk verbonden is met ideologie. Daar bewustzijn moraal of plicht is dat altijd.
Je gaat in een flits van onschuldig naar schuldig. Het weer is zo duiven dat ze zingen op een vermoeide boom.
-Juan Gelman-
In psychologische termen is het praktisch onmogelijk om te definiëren of gedrag goed of slecht is. Zelfs degenen die opzettelijk schade toebrengen, kunnen gemotiveerd zijn door verdraaiingen van gedachten of overtuigingen emoties gevolg van een veranderde, zieke of disfunctionele omgeving.
Maar ieder van ons maakt dit soort evaluaties individueel in termen van goed en kwaad. En als we het gevoel hebben dat we ons geloof of ons waardensysteem zijn ontgroeid, voelen we wroeging. Wat is de grens tussen normale en pathologische schuldgevoelens? Laten we dieper graven.
Normale schuldgevoelens en pathologische schuldgevoelens
Het verschil tussen schuldgevoelens die we als normale schuldgevoelens kunnen definiëren en pathologische schuldgevoelens is niet altijd duidelijk. Een eerste aanwijzing die ons helpt ze te onderscheiden, is een evaluatie van frequentie en intensiteit. Als het gewoonlijk als een zeer sterk en verwoestend gevoel wordt ervaren, kunnen we spreken van pathologische schuldgevoelens.
Er zijn psychische stoornissen die worden gekenmerkt door de aanwezigheid van een schuldgevoel. Een van de meest voorkomende is depressie. Een persoon die in de greep van deze staat is, heeft de neiging daartoe jezelf de schuld geven voortdurend gelijk voelen
Pathologische schuldgevoelens komen ook voor bij obsessief-compulsieve stoornissen, fobieën en verslavingen. In deze gevallen fungeert schuldgevoel als onderdeel van het probleem. Dit is geen gezond schuldgevoel dat leidt tot het herstellen van schade of het veranderen van gedrag. Het functioneert meer als een alomtegenwoordige emotionele bestraffer die doorgaans het kernprobleem verergert.
De gezichten van schuldgevoel
Soms komt het schuldgevoel vermomd. Dit is niet de typische gewetenswroeging die volgt op een handeling of zinsnede die wij verwerpelijk vinden. Er bestaat bijvoorbeeld traumatische schuld, een van de gezichten die pathologische schuldgevoelens aannemen.
Het mechanisme werkt op deze manier: een persoon is het slachtoffer van willekeur, misbruik of een uiterst pijnlijke en toevallige gebeurtenis. De emotionele impact is zeer groot. Er ontstaat wat dan trauma wordt genoemd. Ook al is de persoon het slachtoffer van de omstandigheid, hij ontwikkelt een schuldgevoel. Dit is een van de gevolgen van trauma. In dit geval ontstaat een pathologisch schuldgevoel.
Op dezelfde manier zijn er gevallen waarin de persoon gaat voelen schuldig gewoon omdat je je schade voorstelt een actie die hij nooit in de praktijk zou brengen. Er mag geen spijt zijn, aangezien er geen schade is veroorzaakt. Als de moraal of het superego van deze persoon echter extreem restrictief zijn, zullen ze de werkelijkheid interpreteren alsof ze echt een slechte daad hebben verricht.
Pathologische schuldgevoelens overwinnen
Pathologische schuldgevoelens kunnen een sterke impact hebben. Beetje bij beetje vraagt het ons de rekening en filtert het in de verschillende lagen van het leven. Het ondermijnt het gevoel van eigenwaarde en is zelf een product van een laag gevoel van eigenwaarde zelfvertrouwen . Degenen die weinig eigenliefde hebben, geloven bijvoorbeeld dat ze anderen altijd moeten plezieren en voelen zich schuldig als ze dat niet doen.
In deze gevallen is het noodzakelijk om een proces te implementeren waarmee je je geest kunt openen en alles vanuit een ander perspectief kunt bekijken. Het is belangrijk om na te denken over de betekenis van uw systeem waarden van regels en overtuigingen. Evalueer vooral de reden van bestaan en de logica ervan. Meestal zijn het te strikte regels die ons niet echt tot betere mensen of leden van de samenleving maken. Ze hebben als enige functie ons te kwellen.
In veel gevallen zal het nodig zijn om met behulp van een psychotherapeut uit deze dynamiek te komen. Het is mogelijk dat schuldgevoel zulke diepe wortels heeft dat het moeilijk is om er zonder hulp mee om te gaan. Het is echter de moeite waard om er vanaf te komen. Het is een kracht die soms overweldigend wordt en die ons leven kan verwoesten.
