Het woord zelfbedrog verwijst naar de strategieën die worden gebruikt om tegen zichzelf te liegen. Dit is een van de ergste valkuilen van de geest. Zelfbedrog komt voor in situaties waarin we onszelf overtuigen van een realiteit die onwaar is, maar dit onbewust doen.
Het verschil tussen liegen en zelfbedrog ligt in het feit dat bij het eerste de persoon zich ervan bewust is dat hij niet de waarheid spreekt. Bij zelfbedrog aanvaardt men echter een realiteit die vals is, zonder dat men zich daarvan bewust is.
Met andere woorden: degenen die zichzelf bedriegen, realiseren zich niet dat ze het doen, of in ieder geval niet altijd, en juist in dit aspect zit de kracht van zelfbedrog. Tijdens onze onbewustheid oefent zelfbedrog zijn kracht uit; op zijn eigen manier die we zouden kunnen omschrijven als stil en kameleonachtig.
Er zijn verschillende vormen van zelfbedrog, waarvan de ene vaker voorkomt dan de andere. Elk van hen heeft ook verschillende psychologische effecten. Hieronder leggen we de vier meest voorkomende vormen van zelfbedrog uit en hun belangrijkste effecten op psychologisch niveau.
1. Functioneel zelfbedrog
Functioneel zelfbedrog wordt waargenomen in situaties waarin de persoon tegen zichzelf liegt en zichzelf ervan probeert te overtuigen dat de zijne de zijne is beslissing het is de juiste.
In deze fabel voelt de door zijn sluwheid gekenmerkte vos zich aangetrokken door een sappige druiventros en probeert deze te bereiken door meerdere keren te springen. Na verschillende mislukte pogingen stopt de vos met proberen en gaat hij met zijn frustratie om door zichzelf te misleiden. Zo overtuigt hij zichzelf ervan dat hij de druiven niet meer wil, omdat hij denkt dat ze niet rijp genoeg zijn.
Het zelfbedrog dat wordt beschreven in de fabel van de vos en de druiven wordt functioneel zelfbedrog genoemd. Het heeft een zeer specifieke functie (en daar komt de naam vandaan): het liegen tegen zichzelf is nuttiger voor de vos om het ongemak te vermijden dat voortkomt uit het niet bevredigen van zijn behoefte om de druiven te bereiken.
De problemen van functioneel zelfbedrog
Functioneel zelfbedrog op de korte termijn is adaptief, maar op de lange termijn is het niet positief.
Volgens hem psycholoog Giorgio Nardone: elk goed voornemen wordt negatief en contraproductief als het in overmaat wordt herhaald. Met andere woorden
Op deze manier de persoon die gebruik maakt van functioneel zelfbedrog daagt zichzelf niet uit en blijft voortdurend binnen zijn comfortzone . In plaats van zich voor te bereiden op het verwerven van de vaardigheden die nodig zijn om het gewenste doel te bereiken, blijft ze tegen zichzelf liegen door te denken dat wat ze wilde niet zo kostbaar was of de inspanning waard die nodig was voor het succes ervan.
Liegen is een taalspel dat net als elk ander taalspel vereist dat je leert
-Ludwig Wittgenstein-
2. Waarde om te geloven
Het zelfbedrog dat valoriseren wordt genoemd om te geloven komt voort uit de noodzaak om het geloof af te schaffen cognitieve dissonantie .
Als de persoon veel moeite moet doen om een doel te bereiken, of dit nu aantrekkelijk is of niet haar aandacht wordt selectief gericht op alles wat bevestigt dat haar doel geldig is . Uiteindelijk gelooft hij dat het doel de gedane investering rechtvaardigt. Anders zou de dissonantie ontstaan die aan het begin van de paragraaf wordt gerapporteerd.
Waar komt dit zelfbedrog vandaan?
Gezien dat Psychologisch gezien kunnen mensen een tegenstrijdigheid niet lang volhouden tussen het cognitieve systeem (overtuigingen, gedachten en ideeën) en het gedragssysteem (acties, gedragingen) lijkt zelfbedrog gevaloriseerd te worden om te geloven als een strategie om deze tegenstrijdigheid op te lossen.
Deze vorm van zelfbedrog heeft als belangrijkste psychologische effect dat de persoon zich voortdurend inspant om een doel te bereiken dat vaak niet past in zijn systeem van principes en waarden .
3. Troostend zelfbedrog
Troostend zelfbedrog is de ster van zelfbedrog en wordt zeer vaak waargenomen bij jaloerse mensen. Daar Een troostende leugen wordt waargenomen in situaties waarin de persoon tegen zichzelf liegt om zijn toestand aan een externe factor te wijten en medelijden met zichzelf te hebben .
Enkele voorbeelden van troostend zelfbedrog zijn denken dat ik een fobie heb omdat mijn moeder mij de angst voor honden heeft gegeven, of denken dat ik erg jaloers ben omdat mijn vriendin mij daar reden voor geeft. Dit zijn gedachten die de persoon vaak uit om verlichting te vinden.
Troostend zelfbedrog biedt daarom bescherming aan het gevoel van eigenwaarde en het ego . Het doet ons geloven dat niets van wat er gebeurt onze schuld is en dat wij het slachtoffer zijn van de situatie. Enerzijds is dit positief aangezien we in veel situaties niet 100% verantwoordelijk zijn voor de omstandigheden waarin we ons bevinden. Aan de andere kant worden we door onze toevlucht te nemen tot oorzaken of factoren buiten ons, geïmmobiliseerd als we geconfronteerd worden met veranderingen.
De valkuil van troostend zelfbedrog
De geruststellende leugen beschermt ons. Het probleem met bescherming die te lang wordt gehandhaafd, is echter dat deze ons ervan weerhoudt psychologisch te groeien. Vanuit psychologisch oogpunt weerhoudt dit zelfbedrog ons ervan de problemen aan te pakken die ons een slecht gevoel geven en bevestigt dat het voor ons onmogelijk is om ze te overwinnen.
4. Liegen tegen anderen om jezelf te overtuigen
Een van de meest indirecte vormen van zelfbedrog is leugen aan anderen om tegen zichzelf te liegen.
Als dit mechanisme van liegen tegen anderen verschillende keren wordt herhaald, wordt de leugen waarheid, zelfs voor degenen die deze hebben bedacht. Een mogelijke verklaring voor dit fenomeen ligt in het feit dat de hersenen zich aanpassen aan oneerlijkheid en de leugen als realiteit wordt ervaren.
Het is alsof de persoon vergeet dat hij een valse waarheid heeft geconstrueerd. Zelfs als ze geconfronteerd worden met het empirische bewijs van hun eigen leugen, slagen deze individuen erin de realiteit te ontkennen, niet vanwege een gebrek aan eerlijkheid, maar als gevolg van zelfbedrog.
Niemand is veilig voor zelfbedrog; het is een zeer frequent en tot op zekere hoogte normaal psychologisch fenomeen. Het wegwerken van je leugens vereist persoonlijke reflectie. Jezelf onderdompelen in je eigen innerlijke wereld, je ideale waarden en verlangens kennen, is de eerste stap om jezelf te beschermen tegen elk zelfbedrog en op weg te gaan naar doelen die je heel graag zou willen bereiken.
