Waanstoornis: symptomen en behandeling

Het belangrijkste kenmerk van een waanstoornis is de aanwezigheid van een of meer wanen die minstens een maand aanhouden. In de 17e eeuw verwees het concept van waanzin vooral naar delirium, daarom stond krankzinnigheid gelijk aan het hebben van waanvoorstellingen en omgekeerd. Dus wat is een waanvoorstelling?

De bekendste en meest geciteerde definitie is die van Jaspers in zijn Algemene Psychopathologie (1975). Volgens Jaspers zijn wanen valse oordelen die werkelijkheid worden doordat het individu ze met grote overtuiging verdedigt in die mate dat ze noch door ervaring, noch door onweerlegbare conclusies kunnen worden beïnvloed. Bovendien heeft hun inhoud geen enkele mogelijkheid om te bestaan.

Om een ​​waanvoorstelling als zodanig te kunnen identificeren moeten we er rekening mee houden de meting erin waarin de ervaring in de volgende punten past :

• Het wordt met uiterste overtuiging verdedigd.
• Het wordt ervaren als een vanzelfsprekende waarheid met een sterke persoonlijke verbondenheid.
• Het laat zich niet veranderen door rede of ervaring.
• De inhoud ervan is vaak fictief of op zijn minst intrinsiek onwaarschijnlijk.
• Het wordt niet gedeeld door andere leden van de sociale groep de cultivar .
• De persoon maakt zich zorgen over deze overtuiging en vindt het moeilijk om er niet over na te denken of erover te praten.
• De overtuiging is een bron van subjectief ongemak of interfereert met de sociale rol van de persoon en zijn activiteiten.

Om samen te vatten Wanen zijn conceptueel zeer complex en misschien is dit de reden waarom het zo moeilijk is om ze in een definitie samen te vatten. Als we vandaag de dag iemand zouden vragen om het beeld te beschrijven dat hij van een gek heeft, is de kans groot dat hij zou antwoorden dat het degene is die denkt dat hij Napoleon is of die beweert door marsmannetjes te worden vervolgd.

Wat zijn de kenmerken van een waanstoornis?

Het fundamentele kenmerk van een waanstoornis is de aanwezigheid van een of meer wanen die minstens een maand aanhouden. De aanwezigheid van wanen moet echter niet worden verward met de diagnose schizofrenie . Waanstoornis is één ding, schizofrenie is iets anders.

Er wordt geen diagnose waanstoornis gesteld als de persoon in het verleden symptomen heeft gehad die voldoen aan criterium A voor schizofrenie ( volgens de DSM-5 ). Afgezien van de directe impact van wanen de verslechtering van het psychosociaal functioneren kan beperkter zijn dan bij andere psychotische stoornissen.

De persoon met een waanstoornis gedraagt ​​zich niet grillig of vreemd zoals bij andere psychotische stoornissen kan voorkomen. De DSM-5 meldt ook dat wanen bij waanstoornissen niet kunnen worden toegeschreven aan de effecten van drugs (bijvoorbeeld cocaïne) of andere medische pathologieën (zoals De ziekte van Alzheimer ). Ze kunnen ook niet in verband worden gebracht met andere psychische stoornissen, zoals een lichaamsdysmorfe stoornis of een obsessief-compulsieve stoornis.

Diagnostische criteria voor waanstoornis volgens de DSM-5

De Diagnostisch en statistisch handboek voor psychische stoornissen (DSM-5) vermeldt het volgende Diagnostische criteria voor waanstoornis:

A. Aanwezigheid van een of meer wanen die een maand of langer duren.

B. Gebrek aan tevredenheid over criterium A van schizofrenie . Hallucinaties, als ze bestaan, zijn niet belangrijk en houden verband met het waanthema (bijvoorbeeld het gevoel aangevallen te worden door insecten, geassocieerd met waanideeën over een besmetting).

C. Afgezien van de gevolgen van delirium of de gevolgen ervan, wordt het functioneren niet bijzonder aangetast en is openlijk gedrag niet buitensporig of vreemd.

D. Er hebben zich manische of depressieve episoden voorgedaan die van korte duur zijn in vergelijking met de duur van de deliriumperioden.

E. De stoornis is niet toe te schrijven aan de fysiologische effecten van een middel of andere pathologie. Het kan niet beter worden geassocieerd met een andere psychische stoornis, zoals een lichaamsdysmorfe stoornis of een obsessief-compulsieve stoornis.

Welke soorten delirium bestaan ​​er?

Opnieuw vermeldt de DSM-5 welke soorten wanen er bestaan. Bij een waanstoornis kunnen de volgende wanen optreden:

Erotomanisch type.Het centrale thema van de waan is dat de ander verliefd is op het individu dat aan deze aandoening lijdt.

Van grootsheid. Het centrale thema van de waanvoorstelling is de overtuiging een bepaald talent of niet-herkende kennis te hebben, of een belangrijke ontdekking te hebben gedaan.

Delirium van jaloezie.Deze subcategorie is aanwezig wanneer het centrale thema van de waanvoorstelling is dat de echtgenoot of minnaar ontrouw is geweest.

Vervolgingswaanzin.Het centrale thema van deze waanvoorstelling is de overtuiging dat iemand tegen de persoon samenzweert of hem bedriegt, spioneert, volgt, vergiftigt of drogert, belastert, irriteert of hem ervan weerhoudt langetermijndoelen te bereiken.

Naast deze soorten er zijn ook gemengde typen (zo genoemd als er geen bepaald type delirium overheerst) en het niet-gespecificeerde type. Dit laatste manifesteert zich wanneer de dominante waanvoorstelling niet duidelijk kan worden vastgesteld of niet wordt beschreven onder de specifieke typen (bijvoorbeeld referentiële wanen zonder een belangrijke component van vervolging of grootsheid).

Behandeling van waanstoornis

Waanstoornis wordt als moeilijk te behandelen beschouwd . Antipsychotica, antidepressiva en stemmingsstabiliserende medicijnen worden vaak voorgeschreven om psychotische stoornissen te behandelen. Tegelijkertijd is er sprake van een groei interesse in psychologische therapieën als interventiemodaliteit. Aan de andere kant kunnen we stellen dat er vandaag de dag nog steeds veel ruimte is voor verbetering in de vormen van interventie bij waanstoornissen.

Momenteel heeft geen enkele interventiemethode de overhand in termen van verkregen resultaten. Totdat er een gerichte interventie opduikt die de uitkomsten van huisartsen verbetert, zal de behandeling van waanstoornissen waarschijnlijk gebaseerd zijn op de interventies die als effectief worden beschouwd voor andere psychotische stoornissen en geestelijke gezondheidsproblemen.