Misschien ken je de term mythomanie niet, maar je hebt zeker wel eens gehoord van pathologische of dwangmatige leugenaars. Je herinnert je vast wel een film of boek waarin de hoofdpersoon dit probleem had. Vaak zijn deze films komedies, maar in werkelijkheid is het een probleem dat allesbehalve grappig is; het is werkelijk een wreed en dramatisch feit voor de mensen die het meemaken en voor de mensen om hen heen.
Dit probleem is zeer ernstig en heeft werkelijk trieste gevolgen, zowel voor pathologische en dwangmatige leugenaars als voor de personen die ermee te maken krijgen. Het is dan bijzonder pijnlijk voor degenen die altijd blind zijn geweest vertrouwen in deze mensen en ze hadden nooit de realiteit verwacht van de feiten die ze later ontdekten.
Goedbedoelde leugens moeten incidenteel zijn en geen gewoonte
Liegen is een veel voorkomende handeling in onze samenleving. De zogenaamde goedbedoelde leugens zijn niets anders dan de laatste poging om uit een situatie te komen die voor ons een conflict inhoudt. Soms gebruiken we ze om te voorkomen dat we anderen beledigen, anderen om onze waardigheid te beschermen.
Vanaf ik kan niet met je uitgaan omdat ik de hele middag bezig zal zijn terwijl we in werkelijkheid vrij zijn, maar we geen zin hebben om uit te gaan. Je ziet er geweldig uit, deze jurk staat je geweldig terwijl we dat niet denken.
In het eerste geval willen we de ander niet vertellen dat er iets is dat we leuker vinden dan zijn gezelschap en daarom zeggen we: ik kan niet in plaats van ik wil niet. In het tweede geval willen we de ander niet een slecht gevoel geven door hem te vertellen dat hij een slechte keuze heeft gemaakt door de jurk te kopen.
Dat zijn ze niet boos omdat je tegen me hebt gelogen. Ik ben boos omdat ik je vanaf nu niet meer kan geloven
(Friedrich Nietzsche)
Omdat leugens goed zijn, hoeven we er niet altijd onze toevlucht tot te nemen, omdat we daardoor de authenticiteit verliezen met onszelf en met anderen. Als we echt geen zin hebben om uit te gaan, hebben we alle recht om deze lusteloosheid te voelen en dit met de ander te uiten.
Elke keer dat we de waarheid vertellen, winnen we aan eerlijkheid en authenticiteit
Sorry, maar vandaag ben ik moe en heb ik geen zin om uit te gaan. Wat denk je ervan als we er nog een keer naartoe gaan? Met deze eenvoudige zin winnen we enige eerlijkheid tegenover elkaar en tegenover onszelf.
Deze leugens om bestwil zijn niet synoniem met ernst of waarheid Ik stoor maar slechts een soort uitvlucht die we als kinderen hebben geleerd om onszelf snel en gemakkelijk uit conflicten te bevrijden zonder de gevoelens van anderen te kwetsen.
Een leugen zou geen zin hebben als de waarheid niet als gevaarlijk werd beschouwd.
(Alfred Adler)
Het kwetsen van de gevoelens van anderen is echter niet altijd onze schuld, maar eerder de schuld van de persoon met wie we omgaan. Als onze vriend boos wordt omdat we vandaag te veel zijn moe uitgaan is niet onze verantwoordelijkheid; terwijl tegen hem liegen of hem de waarheid vertellen eigenlijk onze beslissing is.
Mythomanie: een psychische stoornis waarbij leugens de hoofdrol spelen
Pathologische leugens gaan verder dan dit alles. Ze hebben een ernstniveau dat nooit onopgemerkt mag blijven. Dit soort mensen verzinnen ervaringen, liegen over hun leeftijd en hun beroep, hun academische of professionele verdiensten en de plaatsen waar ze hebben gewoond. Ze liegen zelfs over de mensen om hen heen.
Op de een of andere manier met deze leugens ze proberen een leegte op te vullen en zichzelf als volgt te rechtvaardigen: als ik mezelf en mijn leven haat, kan ik een personage verzinnen dat doet alles waar ik ooit van heb gedroomd. Dit zal ertoe leiden dat anderen dit onderwerp gaan bewonderen en daardoor zal hij zich gesterkt voelen; daarom zal hij blijven liegen omdat hij heeft ontdekt dat er over het algemeen geen negatieve gevolgen voor hem zijn, maar alleen maar voordelen. Voordelen die zullen veranderen in vergif voor zijn leven en voor de mensen om hem heen.
Deze manier van benaderen genereert dwangmatig liegen: voor het onderwerp wordt liegen
Wanneer ze worden ontdekt, worden deze individuen boos en beschermen ze zichzelf door aan te vallen
Wanneer ze ontdekt worden, hebben deze individuen de neiging de leugen met andere leugens te verdoezelen. Als ze beseffen dat mensen hen niet geloven en vragen blijven stellen, ondernemen ze actie in de verdediging en ze beschermen zichzelf door aan te vallen. Dit leidt ertoe dat relaties worden beschadigd, omdat dergelijk gedrag voor een extern oog onbegrijpelijk is.
Er ontstaat een aura van wantrouwen en de mensen rondom deze individuen beginnen in een voortdurende staat van alertheid te leven en voelen de behoefte om koste wat het kost de waarheid boven water te krijgen, zodat ze hun geliefde weer kunnen gaan vertrouwen.
De straf van de bedrieger mag niet worden geloofd, zelfs niet als hij de waarheid vertelt.
(Aristoteles)
Mensen die onherstelbaar en systematisch liegen, moeten zichzelf de kans geven psychologische hulp te krijgen. Met hun leugens doen ze niets anders dan proberen een gat te dichten dat steeds groter wordt en medeplichtig te worden aan onwaarheden en uitvindingen.
Aan de andere kant is er de gezonde acceptatie van jezelf en het positief bereiken van je doelen zonder de noodzaak om je toevlucht te nemen tot leugens. Zelfs als de leugenaar gelooft dat deze leugens hem beschermen, doen ze niets anders dan hem steeds verder distantiëren van de persoon die hij zou willen zijn.
