
Waarom luisteren we graag naar droevige muziek? Er is iets magnetisch en aantrekkelijks aan nummers als Tranen in de hemel door Eric Clapton of in Hallelujah door Leonard Cohen. Het is een muzikale emotie die, in plaats van ons te overweldigen of ons ongemak te bezorgen, onze meest intieme gevoelens doet ontwaken, de wereld stilzet en ons in staat stelt om door de introspectie van ons Zelf te navigeren...
We hebben het niet mis als we zeggen dat er in de lijst van de meest succesvolle nummers altijd wel een paar staan met een melancholische ondertoon. Een even uniek als interessant voorbeeld is dat van de Engelse zangeres Adele . Haar muzikale carrière is gebaseerd op die kwintessens op dat verdriet op dat permanente parfum waarin teleurstelling haar breekt, angst en eenzaamheid woorden doordringen als die van de meer dan beroemde Hallo .
Zijn wij masochisten? Omdat wij zo graag luisteren Iedereen doet pijn van REM en al die titels waar we naar luisteren lus zelfs als wij degenen zijn die het moeilijk hebben? Aristoteles zelf stelde in zijn tijd al dat muziek de gave van bevrijding heeft. Met dit oorspronkelijke idee anticipeerde hij al op wat we vandaag de dag kennen als emotionele catharsis, het mechanisme waarmee we onszelf toestaan complexe gevoelens, sensaties en emoties te uiten.
Niemand is immuun voor de effecten van muziek. Het brein is er door gefascineerd. Verder studies zoals die uitgevoerd door McGill University in Quebec onder leiding van neuropsycholoog Valorie Sampoor legt uit dat neuronale activiteit in gebieden zoals de nucleus accumbens (geassocieerd met beloningen) het bewijs zou zijn muziek is net zo belangrijk voor mensen als eten of sociale relaties.
Omdat niets te vergelijken is
niets is met jou te vergelijken.
Ik ben zo eenzaam geweest zonder jou
als een mus die niet zingt.
Niets kan voorkomen dat deze eenzame tranen naar beneden rollen
Vertel me, lieverd, waar ben ik fout gegaan? (…)-
- Sinéad O'Connor. Niets is te vergelijken met 2 U –

We luisteren graag naar droevige muziek omdat onze hersenen dat nodig hebben
Kenners van droevige muziek beweren dat het een van de meest ontroerende liedjes uit de geschiedenis is Niets is te vergelijken met 2 U uitgevoerd door Sinead O'Connor en geschreven door Prince in 1985. De muziek, de teksten en een huilend vrouwengezicht op de voorgrond dringen vrijwel onmiddellijk de diepten van ons emotionele brein . Het is bijna onmogelijk om niet getroffen te worden door een oneindig aantal sensaties door gevoelens die onze herinneringen aan het verleden met zich meebrengen, beelden waarmee we ons kunnen identificeren.
Het feit dat we juist plezier beleven aan verdrietige emoties lijkt bijna een tegenstrijdigheid. Precies dit uitgangspunt (of dit dilemma) was het uitgangspunt voor een staf van psychologen, muzikanten, filosofen en neurologen aan de Universiteit van Tokio, die besloten een reeks onderzoeken naar dit onderwerp uit te voeren. De gegevens zijn gepubliceerd in het tijdschrift Grenzen in de psychologie en ze hadden niet interessanter kunnen zijn. Laten we ze in detail bekijken.
Droevige liedjes veroorzaken positieve emoties in ons
De meesten van ons houden van droevige muziek, dat weten we. Er is echter iets dat we allemaal hebben kunnen verifiëren: na het luisteren naar een melancholische playlist voelen we ons niet slecht. Dat wil zeggen dat we ons niet overweldigd voelen door het ongemak van die nederlagen van de pijn veroorzaakt door een breuk of verraad. Wat we voelen na het luisteren – merkwaardig feit – is welzijn, opluchting en rust.

Een van de onderzoekers die bij dit onderzoek betrokken was, dr. Ai Kawakami, een expert op het gebied van muziek en emoties, onderstreept de noodzaak om ervaren emoties te onderscheiden van waargenomen of indirecte emoties. Muziek heeft het vermogen om ons dit laatste type emoties te laten waarnemen: we komen ermee in contact, maar we hebben er geen last van. Dat wil zeggen dat we ze niet met dezelfde intensiteit voelen als wanneer het leven zelf ons treft met een onverwachte en desolate gebeurtenis.
Droevige liedjes hebben de merkwaardige kwaliteit dat ze verbinding maken met de diepste emoties en daar vervolgens ongeschonden uit tevoorschijn komen. En niet alleen dit: er ontstaat er één in ons gevoel van welzijn .
Droevige liedjes vaccineren ons voor het leven
Leonard Cohen zei dat elke keer dat hij het lied uitvoerde Hallelujah door Jeff Buckley voelde een speciale emotie. Het was als het vinden van evenwicht in een chaotische wereld, zoals het zoeken naar verzoening in conflicten. Een van de redenen waarom we van droevige muziek houden, is omdat het ons wat rust, een vleugje introspectie en een vleugje emotionele catharsis geeft.

Dit soort muziek is een vaccin dat ons verdedigt tegen de moeilijkheden van het leven. In feite nemen we er onze toevlucht toe, net zoals we doen met boeken die ons dramatische verhalen vertellen, zoals wanneer we ervoor kiezen een film te zien met een droevig plot, maar die ons altijd een les achterlaat. De magie van plaatsvervangende emoties die door deze dimensies worden gegenereerd, is oprecht en ongelooflijk nuttig.
Deze artistieke ervaringen bevrijden ons van de echte emoties, de bloedigste en pijnlijkste die ons zo vaak verlammen in omstandigheden die helemaal niet prettig zijn. We houden van droevige muziek omdat we er verbinding mee kunnen maken ons emotionele zelf op een veiligere en uiteraard mooiere manier. Via de teksten kunnen we terugkeren naar momenten uit ons verleden die om hen huilen, ons bevrijden van hun gewicht en zonder krassen terugkeren naar het heden.
We kunnen ons zelfs laten meeslepen door de schoonheid van de muziek en de teksten meevoelen met de kunstenaar genietend van een moment van intimiteit waarin je door dit buitenaardse universum vol diepe droefheid kunt wandelen. Wat er ook gebeurt, we komen er altijd getroost uit, klaar om onze dag met een sterker temperament tegemoet te treden.